Σαρωτικές οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ ανοίγει την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση η κυβέρνηση. Προτείνει εισαγωγή σε πανεπιστήμια κι όχι σε σχολές, ακόμη και οικονομική ανεξαρτησία των πανεπιστημίων, που θα αναλάβουν να πληρώνουν αυτά τους καθηγητές τους (κι όχι το κράτος) με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Μάχη για την εξασφάλιση των καλύτερων καθηγητών και μάχη για την εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων μέσω χορηγιών, όπως γίνεται, για παράδειγμα,

στις ΗΠΑ.

Το κείμενο διαβούλευσης του υπουργείου Παιδείας για τις αλλαγές στην Ανώτατη Εκπαίδευση (το οποίο μπορείς να δεις με κλικ εδώ) προτείνει την εισαγωγή φοιτητών σε Σχολές (ή ανάλογα με τις συνθήκες σε Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Πανεπιστήμιο ή Τεχνολογικό ίδρυμα). Οι φοιτητές θα εντάσσονται στα επιμέρους προγράμματα σπουδών της Σχολής, μετά από το τέλος του πρώτου έτους, ανάλογα με τις επιδόσεις και τις προτιμήσεις τους. Έτσι, άλλα τμήματα θα ερημώσουν κι άλλα θα... σφύζουν ζωής.

Επίσης προτείνεται η χωροταξική αναδιάρθρωση ιδρυμάτων με συγχωνεύσεις και κλείσιμο τμημάτων. Ειδικά επαρχιακές πόλεις, που στήριζαν μέρος της οικονομίας τους στους φοιτητές - σπουδαστές, εν μέσω κρίσης θα βρεθούν σε ακόμη πιο δύσκολη θέση.

Επίσης προτείνεται ο περιορισμός του διδακτικού προσωπικού των πανεπιστημίων σε τρεις βαθμίδες, καθηγητές, αναπληρωτές καθηγητές και επίκουροι καθηγητές. Η μονιμότητα διασφαλίζεται στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή και καταργείται ο θεσμός του διδάσκοντα που αντικαθίσταται από το θεσμό του λέκτορα. Η θέση του λέκτορα δεν αποτελεί εξελίξιμη βαθμίδα.

Όσον αφορά τα ΤΕΙ οι βαθμίδες του διδακτικού προσωπικού παραμένουν τέσσερις (καθηγητές, αναπληρωτές καθηγητές, επίκουροι καθηγητές, καθηγητές εφαρμογών) και η μονιμότητα του διδακτικού προσωπικού διασφαλίζεται στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή.

Επίσης θεσμοθετείται η δυνατότητα στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ να εκλέγουν καθηγητές, οι οποίοι ήδη υπηρετούν σε αναγνωρισμένα Ιδρύματα του εξωτερικού, χωρίς οι τελευταίοι να υποχρεούνται να παραιτηθούν από τη θέση τους στο εξωτερικό.

Στις προτάσεις του υπουργείου περιλαμβάνεται και η αλλαγή του τρόπου διοίκησης των Ιδρυμάτων. Η σύγκλητος για τα πανεπιστήμια και η συνέλευση για τα ΤΕΙ θα έχουν τη διοικητική αρμοδιότητα για αμιγώς ακαδημαϊκά ζητήματα (όποτε καταφέρνουν να... συνεδριάσουν) ενώ το συμβούλιο- ένα νέο όργανο- το οποίο θα αποτελείται από εκλεγμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, διακεκριμένες προσωπικότητες, τους φοιτητές και μη ακαδημαϊκό προσωπικό θα έχει την ευθύνη της στρατηγικής ανάπτυξης των ιδρυμάτων, του ελέγχου των οικονομικών τους, της επιλογής των πρυτάνεων και προέδρων ΤΕΙ και γενικότερα των θεμάτων που δεν αφορούν στην ακαδημαϊκή λειτουργία. Είναι σαφέστατο ότι, όποιος επιλέγει και ελέγχει το συμβούλιο, είναι ο ανώτατος άρχοντας του ιδρύματος.

Τα οικονομικά των Ιδρυμάτων

Αναφορικά με τα οικονομικά των Ιδρυμάτων το υπουργείο προτείνει η πλήρης διαχείριση, συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας να περιέλθει στα ίδια τα Ιδρύματα.

Το ύψος των μισθών του προσωπικού των Ιδρυμάτων θα καθορίζεται από την Πολιτεία. Για την ενθάρρυνση δωρεών προς τα Ιδρύματα προτείνεται η απαλλαγή από τη φορολόγησή τους.

Την ίδια ώρα, ειδική υπηρεσία θα αναλαμβάνει τη διαπραγμάτευση και την υπογραφή των προγραμματικών συμβάσεων με τα Ιδρύματα, τη διαχείριση και κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησής τους.

Προτείνεται είτε η θεσμοθέτηση νέας ανεξάρτητης αρχής με αρμοδιότητα τη χρηματοδότηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης, είτε η Μετεξέλιξη της Ανεξάρτητης Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΑΔΙΠ) σε Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης, Πιστοποίησης και Χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Ακόμα, σε κάθε Πανεπιστήμιο θεσμοθετούνται Σχολές Μεταπτυχιακών Σπουδών που οργανώνουν μεταπτυχιακά προγράμματα ειδίκευσης, οργανωμένα προγράμματα διδακτορικών σπουδών και απονέμουν μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών.

Τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στα ΤΕΙ οργανώνονται με ανάλογο τρόπο σε επίπεδο Σχολής. Σε κάθε ίδρυμα προτείνεται η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πιστωτικών Μονάδων, που θα διευκολύνει την αναγνώριση των σπουδών και την κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ προγραμμάτων σπουδών (της Σχολής, του ιδρύματος και άλλων Ιδρυμάτων της χώρας και του εξωτερικού).